กุย หรือ ไซกา: Saiga antelope, Saigaชื่อวิทยาศาสตร์: Saiga tatarica) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดหนึ่ง ในวงศ์ Antilopinae ในวงศ์ใหญ่ Bovidae จัดเป็นสิ่งมีชีวิตเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Saiga
กุย มีความสูงประมาณ 0.6-0.8 เมตร โดยวัดจากไหล่ มีความยาวลำตัว 108-146 เซนติเมตร หางยาว 6-13 เซนติเมตร น้ำหนัก 36-63 กิโลกรัม ตัวผู้มีขนาดใหญ่กว่าตัวเมียและเป็นเพศที่มีเขาซึ่งยาว 20-25 เซนติเมตร
กุยมีลักษณะเด่นที่สังเกตได้ง่าย คือ จมูกที่มีขนาดใหญ่และยืดหยุ่นได้ มีรูปร่างแปลกเหมือนจมูกของสมเสร็จซึ่งมีหน้าที่ในการอุ่นอากาศหายใจในฤดูหนาวและกรองฝุ่นออกในฤดูร้อน ในฤดูร้อนขนของกุยจะบางและมีสีเหลืองเหมือนสีอบเชย มีความยาว 18-30 มิลลิเมตร ส่วนในฤดูหนาวจะเปลี่ยนสีเป็นสีขาว และมีความยาว 40-70 มิลลิเมตร
พบกระจายพันธุ์ในทวีปเอเชียตอนกลาง ได้แก่ ไซบีเรียตอนใต้, มองโกเลียตะวันตก และจีนตะวันตกเฉียงเหนือ
กุยเป็นสัตว์ที่ตื่นตัวตลอดเวลา กินพืชได้หลายชนิดรวมทั้งพืชที่เป็นพิษด้วย สามารถว่ายน้ำได้เก่งจนขนาดว่ายข้ามแม่น้ำได้ นอกจากนี้แล้วยังสามารถวิ่งได้ 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ในวันหนึ่งสามารถเดินทางได้ไกล 80-100 กิโลเมตรต่อวัน จะอพยพทุก ๆ ปีในช่วงฤดูใบไม้ผลิขึ้นเหนือเพื่อไปพื้นที่เล็มหญ้าในช่วงฤดูร้อน
มีอายุขัยประมาณ 6-10 ปี ตัวเมียเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุ 8 เดือนและตัวผู้เมื่ออายุ 20 เดือน ฤดูผสมพันธุ์ของกุยนั้นเริ่มในเดือนพฤศจิกายน ซึ่งพวกตัวผู้นั้นจะต่อสู้กันจนตาย เพื่อครอบครองเหล่าตัวเมียที่อยู่ในกลุ่มประมาณ 5-50 ตัว หลังจากหมดฤดูผสมพันธุ์ในปลายเดือนเมษายน กุยตัวผู้ที่เหลือรอดนั้นจะมาร่วมกลุ่มกัน 10-2,000 ตัวเพื่อการอพยพในช่วงฤดูใบไม้ผลิขึ้นเหนือ ส่วนตัวเมียนั้นจะอยู่ที่เดิมและพากันไปหาที่ให้กำเนิดลูก โดยมีระยะเวลาตั้งท้องนาน 140วัน และในฤดูใบไม้ผลิประมาณปลายเดือนมีนาคม-ต้นเดือนเมษายน จะคลอดลูกครั้งละ 1-2 ตัว ลูกที่เกิดใหม่เริ่มกินใบไม้ได้เมื่ออายุ 4 วัน และจะหย่านมเมื่ออายุได้ 3-4 เดือน
(529)
