นกกระตั้ว หรือ นกคอกคาทู : Cockatoo เป็นนกประเภทปากคีม มีหลายสกุล ส่วนมากจะมีสีขาว บางชนิดมีสีเหลืองอ่อนแซมเล็กน้อย มีหงอน มีลิ้นและสามารถสอนให้เลียนเสียงได้เหมือนนกแก้ว โดยที่ชื่อสามัญที่ว่า “Cockatoo” เป็นภาษามาเลย์แปลว่า “คีมใหญ่” พบในแถบอินโดนีเซีย, ฟิลิปปินส์, นิวกินี, หมู่เกาะโซโลมอน และ ออสเตรเลีย
ชนิดที่มนุษย์จับมาเลี้ยงนั้นมีราคาสูง นกกระตั้วที่อยู่ตามธรรมชาติจะมีอายุขัยเพียง 20-30 ปีเท่านั้น แต่นกกระตั้วที่มนุษย์นำมาเลี้ยงจะมีอายุยืนถึง 60-80 ปี
คำว่า Cockatoo นั้นมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 จากคำว่า “Kakatuwah” เป็นภาษามาเลย์ แปลว่า “พ่อเฒ่า” หรือ “คีมใหญ่” จากลักษณะปากของมันที่แข็งแรงและมีแรงกัดมหาศาล สามารถทำลายสิ่งต่าง ๆ ได้แม้กระทั่งเหล็กบาง ๆ
เดิมทีนกกระตั้วถูกจัดเป็นหนึ่งในวงศ์ย่อย Cacatuinae ของวงศ์นกแก้ว Psittacidae โดย จอร์จ โรเบิร์ต เกรย์ นักธรรมชาติวิทยาชาวอังกฤษ ในปี ค.ศ. 1840 โดยมีสกุล Cacatua เป็นสกุลต้นแบบ ก่อนจะถูกจัดแยกออกมาเป็นวงศ์เฉพาะในปี ค.ศ. 1990
นกกระตั้วเป็นนกที่มีขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำตัวยาว 30-60 เซนติเมตร (12-24 นิ้ว) หนัก 300-1,200 กรัม (0.66-2.6 ปอนด์) มีหงอนบนหัวที่สามารถหุบและแผ่ได้ จะงอยปากสีดำใหญ่เหมือนคีม มีความคมและแรงกัดมหาศาล เท้าแต่ละข้างมีนิ้ว 4 นิ้ว ยาวและมีเล็บแหลม สามารถเกาะและปีนป่ายได้ดี
(570)
