มหาวิทยาลัยฮุมโบลด์ทแห่งเบอร์ลิน (The Humboldt University of Berlin) เป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในกรุงเบอร์ลิน เดิมทีเรียกว่า มหาวิทยาลัยเบอร์ลิน ก่อตั้งในปี ค.ศ. 1810 (พ.ศ. 2353) ในชื่อ มหาวิทยาลัยแห่งเบอร์ลิน (Universität zu Berlin) โดย Wilhelm von Humboldt นักปฏิรูปการศึกษาและนักปรัชญาเสรีนิยมชาวปรัสเซีย
ต่อมามหาวิทยาลัยเบอร์ลินแห่งนี้กลายเป็นแม่แบบที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อมหาวิทยาลัยอื่น ๆ ในทวีปยุโรปและโลกตะวันตก มหาวิทยาลัยใหญ่ ๆ ทั้งในยุโรปและอเมริกาจำนวนมาก อาทิ มหาวิทยาลัยปารีส มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด มหาวิทยาลัยมอสโกสเตท ล้วนแต่ต้องปรับตัวเมื่อมหาวิทยาลัยเบอร์ลินแห่งนี้โด่งดังขึ้นมา
ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1828 (พ.ศ. 2371) มหาวิทยาลัยเป็นที่รู้จักกันในชื่อ มหาวิทยาลัยฟรีดรีช-วิลเฮล์ม (Friedrich-Wilhelms-Universität ตั้งตามชื่อผู้ปกครองแคว้น) และต่อมาก็รู้จักกันในชื่อ Universität unter den Linden (มหาวิทยาลัยใต้ต้นลินเดน). ต่อมาในปี ค.ศ. 1949 (พ.ศ. 2492) ได้เปลี่ยนชื่อเป็น Humboldt-Universität ดังเช่นปัจจุบัน เพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ก่อตั้ง.
ในสองศตวรรษที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยดังกล่าวกลายเป็นที่พำนักของนักคิดผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดของประเทศเยอรมนีจำนวนมาก ซึ่งในจำนวนนั้นรวมถึง ฟิชเทอ, เชลลิง และเฮเกล นักปรัชญา, อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ และ มักซ์ พลังค์ นักฟิสิกส์ผู้มีชื่อเสียง, คาร์ล มาร์กซ และ ฟรีดริช เองเงิลส์ ผู้ก่อตั้งทฤษฎีมาร์กซิสต์, คาร์ล เลียบเนคท์ ผู้ก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศเยอรมนี, ออทโท ฟอน บิสมาร์ค ผู้รวมประเทศเยอรมนี, และ โรเบิร์ท ชูมานน์ ผู้รวมยุโรป มหาวิทยาลัยนี้เป็นที่พำนักของผู้ได้รับรางวัลโนเบล 29 คน
(305)
