มหาวิหารเซนต์พอล : St Paul’s Cathedral เป็นคริสต์ศาสนสถานระดับมหาวิหารของคริสตจักรแห่งอังกฤษ และเป็นโบสถ์ประจำตำแหน่งบิชอปแห่งลอนดอน สร้างขึ้นเพื่ออุทิศแก่นักบุญเปาโลอัครทูต ตั้งอยู่ในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ มหาวิหารที่เห็นในปัจจุบันสร้างเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 17 และเชื่อกันว่าเป็นมหาวิหารที่ 5 ตั้งแต่สร้างมหาวิหารกันมา ณ ที่ตั้งนี้แต่อาจจะสูงกว่านั้นถ้านับการบูรณะเข้าไปด้วย
มหาวิหารเซนต์พอลที่ 4 เรียกว่า “มหาวิหารเซนต์พอลเก่า” หรือ “มหาวิหารเซนต์พอลก่อนไฟไหม้” (ก่อนเพลิงไหม้ครั้งใหญ่ในลอนดอน ค.ศ. 1666) เริ่มสร้างโดยชาวนอร์มันหลังจากไฟไหม้เมื่อปี ค.ศ. 1087 ระยะเวลาที่ใช้ในการก่อสร้างก็ร่วม 200 ปีจึงเสร็จ แต่ก็มาเสียหายจากเพลิงไหม้ไปมากเมื่อปี ค.ศ. 1136 หลังคาที่สร้างแทนก็ยังเป็นไม้ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงได้อย่างดี เมื่อปี ค.ศ. 1240 โบสถ์ก็ได้รับการสถาปนาอย่างเป็นทางการ
คริสโตเฟอร์ เร็น (Christopher Wren) เป็นสถาปนิกที่ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ออกแบบมหาวิหารเซนต์พอลใหม่ พร้อมกับวัดอื่นๆ ในกรุงลอนดอนอีกราว 50 โบสถ์ในขณะเดียวกันเมื่อปี ค.ศ. 1668 แบบแรกที่เร็นออกเป็นการสร้างมหาวิหารใหม่บนฐานเดิม
<------------->
<------------->
แต่แผนนี้ไม่ได้รับการอนุมัติในปี ค.ศ. 1669 ผังที่สองเป็นทรงกากะบาด (Greek cross) ออกแบบราว ค.ศ. 1670-1672 ก็ไม่ได้รับอนุมัติอีกเพราะทรงสมัยใหม่เกินไป เช่นเดียวกับผังที่เอามาแก้ไขที่สร้างเป็นรูปย่อส่วน 1:24 “Great Model” ที่ตั้งแสดงอยู่ในห้องใต้ดินของมหาวิหารในปัจจุบัน
ผังที่ในที่สุดได้รับการ “ยอมรับ” ก็คือผังที่ออกแบบเมื่อ ค.ศ. 1675 แบบที่ “ยอมรับ” ประกอบด้วยโดมเล็กมียอดแหลมข้างบน แต่พระเจ้าชาลส์ที่ 2 ทรงอนุญาตให้เร็นแก้ไข “สิ่งตกแต่ง” ของผังที่ “ยอมรับ” ได้ เร็นก็เลยถือโอกาสแก้ไขเปลี่ยนแปลงไปจากแบบเดิมเป็นอันมาก รวมทั้งขยายขนาดโดมให้ใหญ่ขึ้น และเพิ่มหอสองหอทางด้านตะวันตก ตัวอาคารเริ่มก่อสร้างเมื่อเดือนมิถุนายน โดยมีทอมัส สตรองผู้เป็นหัวหน้าช่างหินของเร็นเป็นผู้วางศิลาฤกษ์เมื่อปี ค.ศ. 1677
(474)
