หางนม หรือ ซีรัมของนม (อังกฤษ: whey หรือ milk serum) เป็นของเหลวที่หลงเหลือจากการทำนมให้เป็นลิ่มนมและผ่านการกรองแล้ว มันเป็นผลผลิตพลอยได้จากการผลิตเนยแข็งหรือเคซีน และสามารถนำไปใช้ใทางธุรกิจได้หลายอย่าง หางนมหวานผลิตได้ระหว่างการทำเนยแข็งชนิดแข็งประเภทเรนเนตหางนมเป็นผลิตภัณฑ์ร่วมในการผลิตเนยแข็ง โดยจะเป็นส่วนประกอบที่แยกตัวออกจากนมหลังจากถูกเปลี่ยนให้เป็นนมข้นแข็งแล้ว เมื่อเติมเรนเนตหรือสารที่เป็นกรดสามารถกินได้เข้าไปหางนมใช้ในการผลิตริคอตตา บราวน์ชีส และผลิคภัณฑ์อื่น ๆ อีกเป็นจำนวนมากสำหรับการบริโภคของมนุษย์ นอกจากนี้ มันยังได้เป็นสารปรุงแต่งในอาหารแปรรูปจำนวนมาก รวมทั้งขนมปัง แคร็กเกอร์ และขนมอบเชิงพาณิชย์ ตลอดจนอาหารสัตว์ โปรตีนหางนมโดยส่วนมากแล้วประกอบด้วยอัลฟาแลคตัลบูมินและบีตาแลคโตโกลบูลิน ขึ้นอยู่กับวิธีการผลิต ซึ่งอาจมีไดลโคมาโครเพปไทด์ (GMP) ด้วย
โปรตีนหางนมมักจะถูกขายเป็นสินค้าประเภทอาหารเสริม ซึ่งได้รับความนิยมอย่างมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกีฬาเพาะกาย ในสวิตเซอร์แลนด์ ที่ซึ่งการผลิตเนยแข็งเป็นอุตสาหกรรมที่สำคัญ หางนมถูกใช้เป็นส่วนประกอบสำคัญในเครื่องดื่มอัดลม ที่เรียกว่า ริเวลลา ในไอซ์แลนด์ มีการผลิตและขายหางนมเหลวในกล่องขนาด 1 ลิตร (พลังงาน 78 kJ หรือ 18 kcal, โปรตีน 0.4 ก., คาร์โบไฮเดรต 4.2 ก., โซเดียม 55 มก.)
เนื่องจากหางนมมีแล็กโทส ประชากรสหราชอาณาจักรที่แพ้แลคโมสประมาณ 5% จึงควรหลีกเลี่ยงการบริโภคหางนม หางนมแห้ง ซึ่งเป็นอาหารเสริมที่พบได้ทั่วไป มีแล็กโทสเป็นส่วนประกอบมากกว่า 70%
หางนมเหลวประกอบด้วยแล็กโทส โปรตีนและแร่ธาตุ ตลอดจนไขมันบางส่วน ใน พ.ศ. 2548 นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยลุนด์ในสวีเดน ค้นพบว่า หางนมได้กระตุ้นการปลดปล่อยอินซูลินในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2[4] งานเขียนในวารสารสารอาหารคลินิกอเมริกัน ได้ค้นพบเช่นกันว่า หางนมสามามารถช่วยควบคุมและลดลิ่มในระดับน้ำตาลเลือดในหมู่ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โดยการหลั่งอินซูลิน
(186)
