เซลล์แสงอาทิตย์ หรือ โซลาร์เซลล์ (solar cell) หรือ เซลล์สุริยะ หรือ เซลล์โฟโตโวลตาอิก (Photovoltaic cell) เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำซึ่งหน้าที่แปลงพลังงานแสงหรือโฟตอนเป็นพลังงานไฟฟ้า โดยใช้ปรากฏการณ์โฟโตวอลเทอิก นั่นก็คือ คุณสมบัติของสารเช่น ค่าความต้านทาน แรงดัน และกระแส จะเปลี่ยนไปเมื่อมีแสงตกกระทบปรากฏการณ์ดังกล่าวถูกสาธิตให้ดูครั้งแรกในปี 1839 โดยนักฟิสิกส์ชาวฝรั่งเศสวัย 19 ปีชื่อ A.E. Becquerel โดยสาธิตว่า เมื่อแสงตกกระทบวัตถุบางอย่าง จะเกิดกระแสไฟฟ้าขึ้น เขาได้ทดลองโดยการใช้โลหะสองขั้วจุ่มลงในสารละลายอิออน แล้วให้แสงตกกระทบได้แค่ขั้วเดียว จะปรากฏกระแสไฟฟ้าไหลจากขั้วทั้งสอง แสดงให้เห็นถึงกระแสไฟฟ้าเกิดขึ้นในวัตถุ เมื่อมีแสงกระทบเขายังพบด้วยว่าเมื่อเปลี่ยนสีของแสง ปริมาณของกระแสไฟฟ้าก็เกิดการเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย
ผู้ที่ สร้างเซลล์แสงอาทิตย์เป็นคนแรก ในปี 1883 คือ นักวิจัย Charles Fritts เซลล์แสงอาทิตย์ในยุคแรกนี้ทำจากซีลีเนียม โดยมีประสิทธิภาพเพียง 1% เท่านั้น แต่เซลล์แสงอาทิตย์ก็ยังไม่ถูกสร้างขึ้นมาในเชิงพานิชย์ จนกระทั่งใน ปี ค.ศ. 1954 และได้ถูกนำไปใช้เป็นแหล่งจ่ายพลังงานให้กับดาวเทียมในอวกาศ เมื่อ ปี ค.ศ. 1959
ในปี 1960 ประสิทธิภาพในการทำงานของเซลล์แสงอาทิตย์ถูกพัฒนาขึ้นมาได้ถึง 14% ซึ่งในตอนแรกถูกนำไปใช้เป็นของเล่นหรือของใช้เล็กๆน้อยๆ เพราะค่าใช้จ่ายในการนำไปผลิตไฟฟ้าอยู่ที่ 7500 บาทต่อวัตต์ ในขณะที่โรงไฟฟ้าถ่านหินมีค่าใช้จ่ายเพียง 90 บาทต่อวัตต์เท่านั้น
หลังจากประสพความสำเร็จในการใช้งานในโครงการอวกาศของสหรัฐ ทำให้มีการพัฒนาการผลิตเซลล์แสงอาทิตย์อย่างต่อเนื่องจนในปัจจุบันสามารถผลิตให้ประสิทธิภาพสูงสุดได้ถึง 44% และค่าใช้จ่ายเหลือเพียง 18 บาทต่อวัตต์เท่านั้น ผู้ผลิตรายใหญ่คือประเทศจีน ผลิตได้ครึ่งหนึ่งของที่ผลิตได้ทั้งหมดในโลก หรือที่ 13 G
(143)
