ทางซีกฟ้าใต้ในกลุ่มดาวกระดูกงูเรือ (Carina) เป็นชนิดของดาวมวลมากที่เรารู้จักไม่กี่ดวง และดวงนี้อยู่ในดาราจักรทางช้างเผือก นอกจากอีตา คารินาจะเป็นดาวฤกษ์ที่น่าสนใจที่สุดแล้ว ยังเป็นปริศนามากที่สุดบนท้องฟ้าในขณะนี้ ไม่ใช่เพราะความสวยหรือมวลมากกว่าดาวดวงอื่นใดเท่านั้น แต่มันจะกลายเป็นดาวอันตรายที่สุดบนท้องฟ้าเพราะ ดาวอีตาคารินาเสมือนภูเขาไฟที่จวนใกล้ระเบิด ซึ่งไม่มีใครทราบว่ามันจะระเบิดเมื่อไร เมื่อไม่กี่เดือนที่ผ่านมา มันได้แสดงอาการรุนแรงครั้งใหม่ ที่นักดาราศาสตร์ต้องติดตามจับตามองทุกระยะ ด้วยระยะทางห่างจากเรา 7,500 ปีแสง
ไม่มีใครใส่ใจอีตา คารินาตอนเริ่มรู้จัก เพิ่งมีชื่ออีตา คารินาในแคตาลอกดาวเมื่อค.ศ. 1677 ระบุว่านี่เป็นดาวที่ไม่น่าสนใจนัก แทบจะเห็นด้วยตาเปล่าไม่ได้ แต่นั่นเป็นเพียงอดีตเท่านั้น ในค.ศ. 1730 มีคนเริ่มสังเกตุเห็นความสว่างที่เพิ่มขึ้นมาก กลายเป็นดาวเด่นประทับใจ ค.ศ. 1782 มันจางลงเท่าเดิม แต่ค.ศ. 1827 เริ่มสว่างขึ้นมากกว่าเดิม 10 เท่า ค.ศ. 1843 มันสว่างจ้ากลายเป็นดาวสว่างอันดับสองบนท้องฟ้า แพ้ดาวซิริอุสไปดวงเดียว ก็ซิริอุสอยู่ใกล้เรามากกว่ามันตั้ง 1000 เท่า หากได้อยู่ระยะเดียวกัน ซิริอุสก็จะแพ้ชนิดไม่มีทางสู้
ตอนนั้นไม่มีใครเข้าใจสาเหตุที่ดาวดวงหนึ่งต้องมีพฤติกรรมแปลกประหลาดเช่นนั้น จนกระทั่งค.ศ. 1994 กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลเปิดเผยครั้งแรกว่าอะไรเกิดขึ้นเมื่อ 150 ปีก่อน อีตา คารินาได้ระเบิดออกเป็นบ่วงกาซร้อนสว่างขนาดใหญ่ 2 ข้าง ล้อมรอบตัวดาว ทุกวันนี้ก็ยังเห็นการเคลื่อนที่ออกด้วยความเร็ว 2.4 ล้านกิโลเมตร/ชั่วโมง มวลที่ระเบิดหลุดออกมามีจำนวนมากมายพอทำดวงอาทิตย์ได้ตั้งหลายดวง แต่สำหรับอีตาคารินา ยังเหลือมวลอีกมากมาย นี่เป็นแค่การระเบิดครั้งล่าสุดในชีวิตดาวที่แสนสั้นมันเป็นชีวิตที่มีแต่ความรุนแรง
ความเสียหาย
ความรุนแรงสุดยอดของเหตุการณ์นี้ยากที่จะบรรยายได้ถ้ามันอยู่ใกล้โลกมากกว่านี้ มันจะสามารถกวาดล้างชีวิตบนโลกได้ ทำลายเผาผลาญชีวิตเหมือนอย่างตะเกียงรังสีเหนือม่วงฆ่าจุลชีพ โชคดีที่อีตา คารินาไม่ได้ใกล้เรามากนัก แต่ระยะทาง 7, 500 ปีแสง ที่ห่างจากโลกก็ใกล้พอที่จะก่อความเสียหายให้บางสิ่งบางอย่างได้ ความเสียหายที่มีทางเกิดได้ไม่ใช่กับมนุษย์โดยตรง แต่เป็นดาวเทียมและบรรยากาศชั้นบน นั่นเป็นเพราะการระเบิดแบบนี้เกิดรังสีพลังงานสูงจำนวนมากอย่างเช่น รังสีแกมมา เราอยู่บนโลกที่มีบรรยากาศคุ้มครองจากรังสีอันตรายเช่น แกมมา แต่ดาวเทียมในอวกาศจะเป็นอันตรายได้จากอิเลกโทรนิคส์ที่เสียหาย การระเบิดรังสีแกมมารุนแรงจะมีผลต่อบรรยากาศชั้นบนรวมทั้งชั้นโอโซน แต่ก็เป็นเหตุการณ์ชั่วคราวเพราะการระเบิดจะมีช่วงสั้นมาก มนุษย์ที่จะได้รับอันตรายโดยตรงจากความตายรุนแรงของอีตา คารินา คือนักบินอวกาศในอวกาศ อาจถึงที่ตายได้ แม้พวกเขาอาจได้รับอันตรายถึงตายจากดวงอาทิตย์ที่ขับพ่นมวลกาซออกมา สิ่งที่ต่างกันคือ การระเบิดของดวงอาทิตย์มักเตือนภัยล่วงหน้าได้ แต่หากอีตา คารินาจะเป็นอันตรายบ้าง จะไม่มีการเตือนภัยล่วงหน้า
การเตือนภัยในปัจจุบัน
ตอนนี้นักดาราศาสตร์คิดถึงการสิ้นสุดครั้งใหญ่ของอีตาคารินาอีกแล้ว มีอะไรเกิดขึ้นตั้งแต่ค.ศ.1998 ที่ความสว่างกระทันหันเริ่มอีกครั้งแล้ว ความสว่างมากเป็น 2 เท่าจาก 18 เดือนก่อน การเปลี่ยนแปลงทันทีทันใด เป็นอะไรที่ไม่มีใครคาดคิดไว้ ทฤษฎีบอกไว้ว่าอีตา คารินา ได้เข้าหาช่วงเสถียรภาพมากขึ้นระหว่างที่มันสว่างช้ามาก เมื่อฝุ่นเริ่มจางหายไปหลังการระเบิดครั้งล่าสุด แต่ตรงข้ามกับทฤษฎี มันกลับสว่างจ้าในช่วงเวลาสั้นมาก และยังคงสว่างต่อเนื่องต่อไป ขณะนี้นักทฤษฎีสงสัยว่า จะเกิดอะไรต่อไปอีก
Cr. Dek-d, wiki
(3245)
